- Dutch translation below - 

People are drawn to the coast. About one-third of the world’s population lives within 50 kilometers, and the rest enjoy visiting coastal areas for recreation. This popularity brings development of infrastructure and buildings. Meanwhile, sea levels are rising, but this ‘hardening’ leaves no space for coastal ecosystems to retreat inland. This phenomenon, known as coastal squeeze, causes ecosystems to become trapped between rising sea levels on one side and infrastructure development on the other. However, it remains unclear what coastal squeeze means for dune ecosystems. This thesis therefore addresses two central questions: what is the (minimal) width of a biodiverse dune landscape? And how does that required width compare to the actual space available?

To answer these questions, I first quantify to what extent beaches and dunes are being squeezed on a global scale. On average, I find the first paved road or building within 400 meters of the sea. Then, based on field observations, I estimate how much space a biodiverse dune landscape needs. In the Netherlands, dune areas appear to require approximately 3.8 kilometers of width to reach their full biodiversity potential. However, on average, Dutch dune areas are no wider than one kilometer. As a result, species diversity reaches only 56% of its potential.

Thus, coastal squeeze is causing a significant loss of dune biodiversity. This, in turn, reduces the resilience of dune ecosystems and threatens their functioning. This is concerning, as coastal populations depend on these ecosystems for services such as clean drinking water supply and flood protection. To preserve these valuable ecosystems, it is essential to give dunes space to adapt to rising sea levels. This requires preventing further coastal hardening and, where possible, widening the already narrowed dune areas.

‘Coastal squeeze’: Het bedreigde evenwicht van duinbiodiversiteit in een stijgende zee

De kust is een populaire plek om te wonen en op vakantie te gaan. Daardoor wordt er steeds meer gebouwd langs de kust, en blijft er minder ruimte over voor natuur. Dit fenomeen, bekend als ‘kustbeknelling’ of coastal squeeze, dreigt het voortbestaan van kwetsbare ecosysteemtypen zoals duinen in gevaar te brengen. Promovendus Eva Lansu onderzocht hoe de druk van bebouwing, in combinatie met de stijgende zeespiegel, de biodiversiteit van duinen beïnvloedt. Zij promoveert op 20 mei aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Mensen worden aangetrokken tot de kust. Ongeveer één derde van de wereldbevolking woont binnen een straal van 50 kilometer en de rest bezoekt de kust graag om te recreëren. Deze populariteit brengt bebouwing en infrastructuur met zich mee. Ondertussen stijgt de zeespiegel, maar ontbreekt door deze verstening de ruimte voor kustecosystemen om zich landinwaarts te kunnen terugtrekken. Door dit fenomeen, bekend als ‘coastal squeeze’ of kustbeknelling, raken kustecosystemen ingeklemd tussen een stijgende zeespiegel enerzijds en bebouwing anderzijds. Het blijft echter onduidelijk wat deze inklemming betekent voor duinecosystemen. In dit proefschrift staan daarom twee vragen centraal: hoe breed is een biodivers duinlandschap? En hoe verhoudt zich die benodigde breedte tot de daadwerkelijk beschikbare ruimte?

Om deze vragen te beantwoorden, breng ik ten eerste op wereldwijde schaal in kaart in hoeverre stranden en duinen worden bekneld. Gemiddeld vind ik binnen 400 meter afstand van de zee al een eerste verharde weg of gebouw. Vervolgens schat ik op basis van veldwaarnemingen hoeveel ruimte een biodivers duinlandschap nodig heeft. In Nederland blijken duingebieden ongeveer 3,8 kilometer breedte nodig te hebben om hun volledige potentieel aan biodiversiteit te kunnen ontwikkelen. Maar, gemiddeld zijn Nederlandse duingebieden niet breder dan één kilometer. Hierdoor blijft de soortendiversiteit steken op slechts 56% van het potentieel.

Kustbeknelling leidt dus op grote schaal tot verlies van duinbiodiversiteit. Daarmee verliezen duinecosystemen hun veerkracht en komt hun functioneren in het gevaar. Dat is zorgwekkend, aangezien de kustbevolking afhankelijk is van deze ecosystemen voor bijvoorbeeld schoon drinkwater en overstromingsbescherming. Voor het behoud van deze waardevolle ecosystemen is het noodzakelijk dat duinen de ruimte krijgen zich aan te passen aan een stijgende zeespiegel. Daarbij is het van belang verstening tegen te gaan en reeds versmalde duingebieden te verbreden.